URFA HAMİDİYE (GUREBA-MİLLET) HASTANESİ VE
SÜRGÜN BİR EĞİTİMCİ İHSAN ŞERİF SARU…
Eğitimci (Tarih Öğretmeni) İhsan Şerif Saru (1866-1939), Sultan II.Abdülhamid’e darbe planlayan cemiyete üye olmak suçundan 1896 yılında Urfa Mutasarrıflığı emrine sürgün gönderildiği Urfa’da önemli hizmetlerde bulundu.
1902 yılında Urfa’da “İnas Rüşdiye Mektebi”nin (Kız Ortaokulu), yine aynı yıl Mekteb-i İdadi Mülki’nin açılmasını sağladı..
Diğer önemli bir hizmeti de inşasına nezaret ettiği Urfa Hamidiye Hastanesi’nin 11 ay gibi kısa bir zamanda bitirilmesini sağlamış olmasıdır.
1905-1906 yılları arasında Urfa Belediye Reisliği yapan Ali Fuat Efendi (Bucak), İkinci Sultan Abdülhamid’in emriyle inşa edilecek olan Hamidiye Hastanesi için Emir Mencek Vakfı’na ait araziyi satın almak üzere Vakıf Mütevellisi Vazahe Hanım’dan talepte bulunmuş, bu talep uygun görülerek arsa H.29 Sefer 1323 (M. 5 Mayıs 1905) tarihinde anılan vakıftan satın alınmıştır.
1905-1906 yıllarında Urfa Mutasarrıfı olan Ethem Sabri Paşa, Hamidiye Hastanesi’nin inşasına ve bir an önce bitirilmesine Urfa Mekteb-i İdadi (Mektebi İdadi Mülki) Müdürü İhsan Şerif’i memur etmiştir.
İhsan Şerif, halkın “postal” dediği kırmızı yumuşak deriden yapılmış hafif çarıkları ayağına geçirip, kızgın Ağustos güneşinin altında canla başla 11 ay çalışarak binanın tamamlanmasını sağlamıştır.
İstanbul’dan Radilis Efendi isminde genç bir Rum operatör getirtilerek Urfa’da ilk defa birçok fıtık ameliyatı gerçekleştirilmiştir.
Kesme taştan, -U- planında iki katlı olarak inşa edilen bu yapı, güney cephesindeki sütunlar üzerine oturan balkonu ve bina köşelerindeki zarif sütunçeleriyle geleneksel mimari unsurların modern mimariye uygulandığı Urfa’daki en eski ve en güzel örneklerdendir.
Hamidiye Hastanesi, Gurabe Hastanesi, Millet Hastanesi ve Devlet Hastanesi adlarıyla anılan yapı, 2005 yılından sonra bir süre Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi olarak hizmet vermiştir.
Günümüzde Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olan bina kültürel amaçlı kullanılmak üzere restorasyon proğramına alınmış bulunmaktadır.
İhsan Şerif Saru, 24 Temmuz 1908 tarihinde II. Meşrutiyetin ilan edilmesinden sonra İstanbul’a dönmüş ve eski görevleri kendisine iade edilmiş, çeşitli okullarda Tarih öğretmenliğinden sonra 15 Mayıs 1939 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
Allah rahmet eylesin mekânı cennet olsun İnşallah.
Yararlanılan Kaynaklar:
1. Hastane arsasının Emir Mencek Vakfı’ndan satın alınmasına ilişkin bilgi Tarih Araştırmacısı Av.Müslüm Akalın’dan alınmıştır.
2. Kâmran Şerif Saru., “İhsan Şerif Saru Eğitim Hizmetinde Elli Yıl” Milli Eğitim Basımevi, 1970 İstanbul.