Akka Zaferi (1799)

"Osmanlı Devleti, beni bu şehri size teslim etmek için bir bakan ve lider tayin etmedi.
Ben Boşnak Cezzar Ahmed Paşa'yım. Şehit rütbesine ulaşana kadar, size bu şehirden bir içecek vermeyeceğim."
(Cezzar Ahmed Paşa, 1799)

224 yıl önce Osmanlı tarihinde bugün 10 Mayıs 1799'da, Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Akka'da, Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı. Bu olay Napolyon'un ilk yenilgisi olmuştur.

Akka Kuşatması ya da Akka Müdafaası, bugün İsrail sınırlarında olan Akka şehri yakınlarında yapılmıştır. Akka, 1517'de Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in (1470-1520) fethinden 1918'e kadar Osmanlı'nın, 14 Mayıs 1948'e (İsrail'in kuruluşu) kadar da İngilizler'in denetiminde kalmıştır. Tolunoğlu Ahmed Bey (835-884) Dönemi'nde Tolunoğulları Devleti'nin (868 veya 875-905) en büyük deniz üssü de Akka'da kurulmuştu.

Osmanlı-Fransız Savaşı'nda (1798-1802) Akka'da Fransız kuvvetlerini 30 yaşındaki Napolyon Bonapart (1769-1821), Osmanlı kuvvetlerini ise 70-80 yaşlarındaki Cezzâr Ahmet Paşa (1720-30- 1804) yönetiyordu.

• Napolyon, 280 gemili ve 40 bin kişili ordusuyla 19 Mayıs 1798 tarihinde Tolon Limanı'ndan donanmasıyla birlikte ayrıldı...
• Napolyon, önce yol üzerindeki Malta Adası'nı ele geçirdi. Sonra yoluna devam etti...
• Kısa bir süre sonra Kahire'ye varan Napolyon, buradaki kölemenlerin çoğunu teker teker avlayıp, kalanını da etkisiz hale gelince, Mısır'a tamamıyla sorunsuz hükmeder oldu...
• 10 Şubat 1799'da Akka Kalesi'ne doğru yola koyuldu...
• 20 Şubat'ta Elariş Kalesi'ni ele geçirdi ve yola devam etti...
• 24 Şubat'ta Gazze'yi, 5 Mart'ta da Yafa'yı ele geçirdi...
• Harekâtın 40. gününde, Fransız ordusu Akka kalesini her taraftan kuşattı...
• Napolyon, burada Cezzâr Ahmed Paşa'nın çetin bir kumandan olduğunu duymuştu. Ona, iki kere mektup yolladı. İkisinde de vaatlerde bulundu. Ama Cezzâr Ahmed Paşa, gelen iki elçiyi de idam ettirince, Napolyon küplere bindi ve saldırıları sertleştirdi...
• Kuşatmanın 52. gününde, kaleye Rodos Adası'ndan 3 bin kadar "Nizam-ı Cedid" askeri geldi. Ahmed Paşa, bu destekle savunmayı güçlendirdi ve kale savunmasına devam etti...
• 64. günde, Napolyon ani bir geri çekilme kararı aldı.

Napolyon, bu kaleyi ele geçirilemeyeceğini anlamıştı. "Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün doğuyu ele geçirmek işten bile olmayacaktı.." benzerinde ki bu sözüyle tarihe not düştü. Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu, 9 Ekim 1801'de Paris'te imzaladıkları "Paris Barış Senedi" ile savaş sona erdi.

Böylece Fransa'nın ilk Mısır Seferi hayal kırıklığı ile bitti.

Derleyen: Sinan Acartürk
Kaynak: vikipedi, savastarihi
Görsel: "Cezzar Ahmed Paşa1799"
(Ottoman Imperial Archives)