✔️ Türk İslam Tarihinde Medreseler: 📌 İlk Türk devletleri döneminde düzensiz ve sistemsiz olan eğitim öğretim çalışmaları, Türk-İslam devletlerinde medreselerde yapılmaya başlandı. Medreselerin kuruluşunda Uygurlar Döneminde tapınaklarda yapılan eğitimin etkisi vardır. Ayrıca Türklerin İslam dinini kabul etmeleri ve diğer İslam devletlerindeki “Darül Hikme, Beytül Hikme ve Darül İlim” adlı eğitim-öğretim kurumlarının da etkisi oldu. 📌 Sözlükte “okumak, anlamak, bir metni öğrenmek ve ezberlemek için tekrarlamak” anlamına gelen ders (dirâse) kökünden bir mekân ismidir. 📌 Medrese, Müslüman ülkelerde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı. Medrese kelimesi Arapça ders (درس) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere müderris, onların yardımcılarına muid, okuyanlara danışmend, sohta veya talebe adlandırılır. 👉 Hz. Peygamber döneminde Medine’de Kur’an öğretiminin yapıldığı bir eve dârülkurrâ adı veriliyordu. 👉 islâmiyet’in ilk medresesi olmakla şereflenen Dâr-ül-Erkâm (Erkâm’ın evi), şimdi o günleri hatırlatmak üzere aynen muhafaza edilmektedir. 👉 İnşa edildiği ilk günden itibaren bir eğitim ve öğretim kurumu olarak da görev yapan Mescid-i Nebevî’yi ve orada bulunan Suffe’yi medresenin ilk modeli kabul etmek daha doğrudur. 📌 Emevîler devrinde ise. çocuklar için müstakil ve mükellef mektebler açılmıştı. Sekizinci asırda uç bin talebeyi barındıran Belhli Ebü’l-Kâsım Dehhâk’ın mektebi, ilköğretimde önemli bir merhale kabul edilebilir. Bu nevi mekteblere; kültâb veya mekteb, öğretmenlerine de muallim denirdi. 📌 İslâm dünyâsında mekteb kelimesi yerme, muhtelif devirlerde, muhtelif isimler kullanılmıştır. Emevîler devrinde; mekteb, Abbasîler devrinde; Beyt-ül-hikme, beyt-ül-ilim, dâr-ül-ilim; Türkler’de ise; Karahanlılar, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde “medrese” tâbirlerine yer verilmiştir. 🚩 Türkler İslam Tarihinde; 👉 İlk medrese Karahanlılar Dönemi’nde Tabgaç Buğra Han Dönemi’nde açılan Semerkand medresesidir. 👉 Büyük Selçuklu’da açılan ilk medrese Tuğrul Bey zamanında açılan Nişabur Medresesidir. 👉 Büyük Selçuklu Dönemi’nde açılan ilk yüksek medrese Sultan Alparslan Dönemi’nde Bağdat’ta açılan Nizamiye Medresesidir. 👉 Anadolu’da açılan ilk medrese Danişmentliler Dönemi’nde Tokat Niksar’da açılan Yağıbasan(Çukur) medresesidir. 👉 Anadolu Selçuklu Dönemi’nde açılan ilk medrese I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde Kayseride açılan Koca Hasan Medresesidir. 👉 Osmanlı Döneminde açılan ilk medrese Orhan Gazi Dönemi’nde İznik’te açılan Orhan Gazi (İznik Orhaniyesi) medresesidir.